जेठ ७, २०८१, सोमबार

प्रा.डा.डम्बरबहादुर कार्की,   श्रावण ३२, २०७७
मानिसको मुटुमा चारवटा भाल्भहरु हुन्छन् । बायाँ तल्लो हृदय कक्षबाट एवर्टा नामक महाधमनीमा जाने रगतलाई नियन्त्रण गर्न एवर्टिक भाल्भ हुन्छ भने दाँया तिरको तल्लो हृदय कक्षबाट पल्मोनरी आर्टरीमा जाने रगतलाई नियन्त्रण गर्न पल्मोनरी भाल्भ हुन्छ । दाँया एट्रियमबाट दाँया भेन्ट्रीकलमा...


प्रा.डा.सुदर्शन नरसिंह प्रधान,   श्रावण २८, २०७७
बच्चाहरूले ओछ्यानमा पिसाब गर्ने समस्या धेरै परिवारमा रहेको हामी पाउँछौ । ५/६ वर्षको उमेर भन्दा अगाडीसम्म बच्चाहरूले ओछ्यानमा पिसाब गर्ने सामान्य कुरा हो । जब ६,७,८ वर्ष भइसकेपछि पनि निरन्तर रुपमा ओछ्यानमा पिसाब गरिरहन्छ भने त्यो अधिक बच्चालाई मानसिक समस्याका...

निर्जला कक्षपति,   श्रावण २७, २०७७
गाडी चढेर हिँड्ने मानिस सभ्य, असल, नैतिकवान्, इमानदार र जिम्मेवार होलान् भन्ने हामी मध्ये धेरैलाई लाग्ने गर्छ । तर सोचे जस्तो नहुने रहेछ । मर्निङ वाक जाँदा घरमा पालिएको कुकुरलाईसँगै डोर्याउँदै जाने अनि सडकमा नै कुकुरलाई दिसा पिसाब गराउनेहरूको लर्को...

दीनानाथ भण्डारी,   श्रावण २७, २०७७
विज्ञान र प्रविधिले ल्याएको परिवर्तन हाम्रो गाउँमा वसन्त ऋतुमा माल चरा (कर्याङकुरुङ)उत्तर लागेपछि मलखादको डिलमा, आँगनको डिलमुनि घिरौँला, चिचिन्डा, काँक्रा आदिका बिउ रोप्ने चलन थियो । यस्ता प्रचलन हाम्रो गाउँमा मात्रै होइन अन्यत्र पनि हुन्थे र अहिले पनि कतैकतै जीवितै...

बसन्त कुमार उपाध्याय,   श्रावण २५, २०७७
क्या कभी मुमकिन है, अपनी नजरको अपने ही चश्में से देखना । आफ्ना नजरलाई आफ्नै चश्माले हेर्न कति सहज होला, हामी अनुमान लगाउन सक्छौं । राज्य अहिले त्यस्तै अवस्थामा छ । अर्थात प्रधानमन्त्री वा सरकार आफ्नो नजरबाट आफ्नै दृश्य देख्न...

प्रा.डा.सुदर्शन नरसिंह प्रधान,   श्रावण २१, २०७७
मानिसमा डिप्रेसन आउन लागि धेरै वटा कारणहरू हुने गर्छन् । मानिसमा तीन प्रकारका डिप्रेसन हुने मनो चिकित्सामाउल्लेख गरिँदै आएको छ । यी तीन कारणहरूमा जैवीक कारण, साइकोलोजिकल कारण र सामाजिक कारण रहँदै आएको छ । यस आलेखमा सामाजिक कारणले डिप्रेसन...

निर्जला कक्षपति,   श्रावण २०, २०७७
प्राय गरी सबै मानिसलाई लाग्ने गर्दछ, भरसक खराब मानिससँग कुनै काम कुरो गर्न नपरे हुन्थ्यो । खराब मानिससँग सङ्गत नै गर्न नपरे हुन्थ्यो । यस्ता मानिससँग सधैँ टाढा रहने कोसिस हरेक मानिसले गर्ने गर्छन् । तर कहिलेकाहीँ परिस्थितिले नै यस्तो...

प्रा.डा.डम्बरबहादुर कार्की,   श्रावण १९, २०७७
ट्राइग्लिसेरायडएक किसिमको चिल्लो पदार्थ हो र यसले अल्परक्त प्रवाहगराई हृदयरोग गराउँछ भन्ने कुरा सर्बसाधारणले थाहा पाएका हुन्छन् । धेरै ट्राइग्लिसेरायड भएका व्यक्तिहरुलाई प्यांक्रियाटाइटिस भएर ज्यानलाई खतरा हुँने कुरा भने थोरै मानिसहरुलाई थाहा हुन्छ । अमेरिकन हार्ट एसोसियसन र अमेरिकन कलेज...

डा. सदानन्द कडेल,   श्रावण १५, २०७७
बाल्यावस्था तथा किशोरावस्थामा खेतीपाती एउटा किसान परिवारमा जन्मेर हुर्केको हुनाले आफ्नो बाल्यावस्था देखी नै खेत, बारी, कोदालो, कोदाली, हल गोरु, हलो, जुवा, नारा, जोतारा आदिसँग परिचित हुने कुरा स्वाभाविकै थियो । स्कुल बिदा भएको बेला मेलामा खाजा पुर्याउने, पँधेराबाट खानेपानी...

निर्जला कक्षपति,   श्रावण १३, २०७७
गत साल पत्रकार क्रृषि धमलाकी पत्नी एलीजा गौतमले आफ्ना पतिको गोडाको जल खाँदै गरेको तस्बिर सार्वजनिक भएपछि सामाजिक सञ्जालमा निकै धेरै नै टिका टिप्पणी भयो । पत्नी एलिजाले आफ्नो श्रीमान् लाई निकै सम्मान गर्ने गरेकोले हिन्दु संस्कार तथा परम्परा अनुसार...

प्रा.डा.डम्बरबहादुर कार्की,   श्रावण ११, २०७७
रिङ्गटा लागेर चिकित्सकसँग उपचार गराउन जाने व्यक्तिहरुको संख्या कम छैन । मानिसहरुले रिङ्गटा लाग्नुको अर्थ बेग्ला बेग्लै लगाएको पाइन्छ । यसर्थ कस्तो किसिमको लक्षणलाई रिङ्गटा लागेको मान्ने आम सर्वसाधरणदेखि चिकित्सकले थाहा पाउँनु अति आवश्यक कुरा हो । टाउको भारी हुनु,...

वसन्त बस्नेत,   श्रावण ११, २०७७
हाल मुलुकमा अनौठो परिपाटीको विकास भइरहेको छ । प्रत्येक व्यक्तिले आफूभित्र भएको क्रान्तिकारी प्रतिभालाई सामाजिक सञ्जाल मार्फत दुनियाँ सामु प्रस्फुटन गराउँदै आफू चर्चित बन्ने र प्रत्येक विषय बस्तुमा आफ्नो दख्खल रहेको प्रमाणित गर्न अग्रसर भइरहेको देखिन्छ । २०६३ सालको परिवर्तन...

इन्दिरा अर्याल,   श्रावण ९, २०७७
बिहान १० बज्नै लागेको थियो । रुपन्देहीको देवदह नगरपालिका, घोडाहाका धनप्रसाद चापागाईँ तीन पाङ्ग्रे हुवीलचियर गुडाउँदै छोरीहरूले पढ्ने विद्यालयमा पुग्नुभयो । हुवीलचियरको पछाडि कक्षा ४ र ७ मा पढ्ने छोरीहरू उभिएका थिए । नानीहरूको हातमा एकएकवटा कापी थिए । गेट...

रूपक अलङ्कार,   श्रावण ७, २०७७
हलो कृषिकाे प्रमुखऔँजार हो । हलोको लामो परिभाषा गर्नु हुन्न कृषिप्रधान मुलुकमा बसेर ! तर हलो हाम्रो देशको मात्र निजी सम्पत्ति हैन । हलो जोतेर पेट पाल्नेहरू यस संसारमा धेरै छन् । हलोको छाँटकाँट फरक होलान् । तौर तरिका फरक...

निर्जला कक्षपति,   श्रावण ६, २०७७
कोरोनाका कारण करिब ४ महिना जति भएको लकडाउनले गर्दा त्यस अवधिमा कुनै आम्दानी नहुँदा धेरै मानिसलाई जीवन चलाउन निकै गाह्रो हुँदै गइरहेको छ । ४ महिनासम्म काम नगरी थपक्क बस्नु परेकोले धेरैका आम्दानीको स्रोत प्राय सकेको अवस्थामा पुगेको छ ।...

ऋचा श्रेष्ठ तिवारी,   श्रावण ६, २०७७
वैदेशिक रोजगारी कसैलाई फेसन भएको छ भने कसैलाई वाध्यता । पश्चिमा मुलुकमा जानु र खाडी मुलुकमा वैदेशिक रोजगारीमा जानुले मानिसहरुमा एउटा फरक रेखा कोरिने गरको छ । हेर्ने दृष्टिकोण र सोचाइमा फरक ल्याइदिएको छ । नेपालमा रेमिटयान्स भित्रने विशेष गरि...

प्रा.डा.डम्बरबहादुर कार्की,   श्रावण ४, २०७७
चिनी रोगको उपचार सुरु गर्नु भन्दा पहिले चिनी रोग भएको निश्चित गर्नु आवश्यक छ । चिनी रोग निदान गर्न रगतमा ग्लुकोज हुनुपर्ने भन्दा ज्यादा भएको हुनुपर्छ । जुनसुकै बेला रगतमा २०० मिलिग्राम र यो भन्दा ज्यादा ग्लुकोज हुनुको साथै चिनी...

ज्ञानमित्र,   श्रावण १, २०७७
सर्वोत्तम लेखक त्यो हो जसले आफ्ना अन्तर भावलाई शब्दमा सकेसम्म सजिलोसँग व्यक्त गर्न सक्छ । यसको कुनै जाहिर 'पैरामीटर' त छैन, अनुमान अनुसार आफ्ना भावलाई ७०-८० प्रतिशत शब्दमा उकेर्न सक्नेलाई श्रेष्ठ लेखक मान्नु पर्ने हुन्छ । मेरो आफ्नो मतअनुसार मेरा...