मंसिर ०६, २०८१, बिहीबार
दृष्टिकोण
क्लिष्ट अभिव्यक्तिले कवितालाई जीवन दिँदैन
प्रभाती किरण,   कात्तिक २२, २०७६
साहित्यमा सबैभन्दा बढी सिर्जना हुने विधा कविता हो । कविता लेखनको तुलनामा पठन भने हुने गरेको पाइँदैन । तुलनात्मक रूपमा कविताका पाठक सीमित हुन्छन् । प्रारम्भमा कविता जनस्तरसम्म पुग्थ्यो । गाउँगाउँका अशिक्षित जनहरू कविताको स्वाद लिन्थे । मेला पर्वहरूमा कविता...
राजनीतिक नेतृत्व र बिर्सिइएको राष्ट्रिय स्वाभिमान
यमबहादुर दुरा,   कात्तिक २२, २०७६
महरा काण्ड : समझदारीमा भएको वर्षौं लामो सम्बन्धको पर्दाफास मात्रै
बम बानियाँ,   कात्तिक २१, २०७६
सल्लाहकारका सकसः संख्यामा जम्बो, पहुँचमा शून्य !
घनेन्द्र ओझा,   कात्तिक २०, २०७६
नेपाल प्रज्ञाप्रतिष्ठानबाट प्रकाशित नेपाली बृहत शब्दकोशले सल्लाहकारबारे भनेको छ, सल्लाहकार आवश्यकतानुसार सल्लाह दिने; परामर्शदाता । यसरी नै अक्सफोर्ड डिक्सनरी सल्लाहकारबारे लेख्छ, अ पर्सन हु गिभ्स अड्भाइस इन अ पार्टिकुलर फिल्ड । अर्थात् कुनै विशेष क्षेत्रमा सल्लाह दिने व्यक्तिलाई सल्लाहकार भनेको...
बहसमा 'तिमी' र 'तपाईं' : प्रगतिशील पार्टी सत्ताधारी बन्नु पनि सजिलो कहाँ रहेछ र !
रूपक अलङ्कार,   कात्तिक २०, २०७६
प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले पत्रकारको सम्बोधनमाथि प्रश्न उठाएपछि तिमी र तपाईंको नयाँ बहस उठेको देखिन्छ । यस बहसमा सबैभन्दा बढी पत्रकारिता जगत् नै सहभागी भएको छ । नेपाली पत्रकारिता र साहित्यले पनि तृतीय पुरुषका लागि मध्यम आदरको प्रयोग गर्दै आएको...
वृद्धावस्थाको सम्बन्ध विच्छेद : महिला-पुरुष दुवैले नसोचेका पाटा
निर्जला कक्षपति,   कात्तिक १९, २०७६
चिनेजानेका, उमेरले झण्डै ६० पुग्न लागेका एक दम्पतीले एक वर्ष अगाडि पारपाचुके गरे । दुवै जना आफ्नो क्षेत्रमा दख्खल अनि पहिचान बनाइसकेका व्यक्ति पारपाचुके गरेपछि छुट्टाछुट्टै बस्न थाले । पारपाचुकेको गरेको खबर सुनेपछि निकै नै अचम्म लाग्यो अनि मनमा प्रश्न...
यसरी मनाइन्छ कुलुङ जातिको नयाँ वर्ष चाक्चाकुर
चन्द्रसिंह कुलुङ,   कात्तिक १८, २०७६
पृष्ठभूमि राष्ट्रिय जनगणना, २०६८ अनुसार नेपालमा १२५ जाति र १२३ भाषा बोल्ने जाति तथा समुदाय छन्, जसमध्ये कुलुङ पनि एक स्वतन्त्र जाति हो । कुलुङ जातिको आफ्नै स्वतन्त्र भाषा छ । पछिल्लो जनगणनाअनुसार कुलुङ जाति २६ जिल्लामा पाइएका छन् ।...
गणेश थापाको आत्मकथा : गङ्गास्नानको असफल प्रयास
तीर्थ प्रसाईं,   कात्तिक १८, २०७६
अहिले पूर्वराष्ट्रिय खेलाडी तथा एन्फा अध्यक्ष गणेश थापाको जीवनकथा सार्वजनिक हुन लागेको छ । सार्वजनिकहुन लागेको आफ्नो जीवनकथाका बारेमा बोल्दै गणेश थापाले 'मैले कालो चिया खाएर एन्फा चलाएँ' भनेर भनेको वाक्यांशलाई निकैले चर्चा गरेका छन् । यस सन्दर्भमा किन साहित्य...
नेपाल–भारत समस्याको खोजः नेपाली प्रधानमन्त्रीहरूमा रहेको खोक्रो राष्ट्रवादको भोक!
डा. भेषबहादुर थापा,   कात्तिक १७, २०७६
विषय प्रवेश मलाई नेपालभारतको सम्बन्धमा विभिन्न क्षेत्रमा बसेर बेलामौकामा केही काम गर्ने अवसर प्राप्त भई नै रहेको छ । नेपालभारतको सम्बन्धका विभिन्न सवालहरूमा अर्थ सचिव, योजना सचिव हुँदा आर्थिक कारोबारको सन्दर्भमा सहभागी हुन्थेँ । ६ वर्ष भारतमा नेपाली राजदूतकै भूमिकामा...
पत्रकारमाथिको दण्डहीनता अन्त्यको सवाल
हरिविनोद अधिकारी,   कात्तिक १६, २०७६
पत्रकार असुरक्षित हुँदा समाज कसरी सुरक्षित रहन सक्छ ? समाजको ऐना भनेका नै समाचार र विचार अनि विभिन्न तरिकाले जनतामा पुर्याउने अभिव्यक्तिका माध्यमहरू नै हुन् । जब पत्रकार आक्रमणको निशानामा पर्छ, उसमाथि आक्रमण हुन्छ, त्यसको मूल्य पूरा समाजले व्यहोर्नुपर्छ ।...
उर्दू लोकसाहित्यमा लोककथा : प्रकार, पात्र र परिवेश
इद्रिस सायल,   कात्तिक १५, २०७६
नेपालको उर्दू लोकसाहित्यमा लोककथाचाहिँ लोकसाहित्यको एउटा महत्त्वपूर्ण विधा मानिन्छ । लोककथालाई नेपालको उर्दू भाषामा किस्सा भनिन्छ । किस्सा, कहानी र अफसाना सबै पर्यायवाची शब्द भए पनि किस्सा लोककथाका लागि तथा अफसाना र कहानी आधुनिक कथाका लागि प्रयोग भएको पाइन्छ ।...
शब्द–राजनीति: शासकले जगाइदिएको ‘तपाईं’त्व
घनेन्द्र ओझा,   कात्तिक १४, २०७६
पछिल्लो समय, विशेषगरी गणतन्त्र घोषणापछि नेपालमा शब्दराजनीतिले अत्यन्तै प्रश्रय पाइरहेको छ । शब्दशब्दका अर्थ आफूअनुकूल लगाउँदै शासकदेखि आमनागरिकसम्म असन्तुष्टि, गुनासा र विवाद अभिव्यक्त गरिरहेका छन् । आखिर के छ शब्दमा त्यस्तो ? मूल कुरा त शब्दले अभिव्यक्त गर्ने आशयचाहिँ होइन...
हजुरबा हजुरआमाका हातमा स्मार्ट फोन: विदेशमा रहेका सन्तान मौलिक संस्कृति बुझ्नबाट वंचित
प्रशान्त उप्रेती,   कात्तिक १३, २०७६
'बिहान उठ्नेबित्तिकै अथवा दिनभरि कत्ति फोन चला'को ? यसले गरेर खाँदैन । २४सै घण्टा फोनमा झुन्डिन्छ' यो भनाइ अचेल हरेक घर परिवारमा सुनिने गर्छ । बुबा-आमा, हजुरबा-हजुरआमाका मुखबाट सुनिने यी वाक्यहरूभित्रको मर्म भने कमैले मात्र महसुस गरिरहेका छन् । अचेल...
तिहार : जनावरदेखि मान्छेसम्मको पूजा गर्ने पर्व
रूपक अलङ्कार,   कात्तिक ११, २०७६
नेपाल सांस्कृतिक रूपले धनी छ भन्ने कुरा पञ्चाङ्ग पल्टाएर हेर्दा थाहा हुन्छ । कुनै एक चाडपर्व नपरेको दिन हुँदैन । अझ कुनै दिन त पर्व खप्टिएका समेत हुन्छ्न् । चर्चा, लोकप्रियता र जनसहभागिताका आधारमा कुनै पर्व विशेष वा महत्त्वपूर्ण भएको...
विशिष्ट मौलिक चाड तिहार, केही सामाजिक, सांस्कृतिक पक्ष
हरिविनोद अधिकारी,   कात्तिक ११, २०७६
नेपालका दुई विशेषतायुक्त पर्वहरू हुन्- शैँ र तिहार । अरू पनि धेरै त्यस्ता चाड र पर्वहरू छन् तर नेपालभरि नै प्रभाव पारेका तथा सबै धर्म र सम्प्रदायले जुनजुन तरिकाले भए पनि मनाउने नेपाली चाडहरू यिनै हुन् । अहिले तिहारको मौसम...
धर्तीको सुललित गाथा नवराज लम्सालको 'धरा'
प्रभाती किरण,   कात्तिक ०९, २०७६
डा. नवराज लम्साल नेपाली साहित्यमा सुपरिचित नाम हो । नेपाली साहित्यको मूलतः काव्य विधालाई आधार बनाएर निरन्तर साधना गरिरहेका डा. लम्सालका काव्यविधाका गद्य र पद्य गरी ६ वटा पुस्तकहरू प्रकाशित छन् । नेपालीमा विधा परिवर्तन गरीगरी लेख्नेहरूको जुलुस छ ।...
बेवास्ताको सिकार बन्दै जनकपुरः सांस्कृतिक सम्पदादेखि ‘रामायण सर्किट’सम्म अलपत्र
यमबहादुर दुरा,   कात्तिक ०८, २०७६
जनकपुरधाम, प्रस्तावित रामायण सर्किटले जोडिएको नेपालको गौरवयोग्य धार्मिक स्थल । रहस्यले भरिएको आध्यात्मिक पर्यटन केन्द्र । पुरातात्विक महत्त्वले भरिपूर्ण गन्तव्य । प्रदेश २ को अस्थायी राजधानी । यस्ता थुप्रै सुन्दर विशेषताले भरिपूर्ण शहर जनकपुरधामको भ्रमण गर्ने अवसर मिल्यो, असोज महिना...
नेपालमा प्रचलित उर्दू लोककथाहरू : संस्कृति जगेर्नादेखि तानाशाहीको विरोधसम्म
इद्रिस सायल,   कात्तिक ०७, २०७६
नेपालको उर्दू लोकसाहित्यमा लोककथाचाहिँ लोकसाहित्यको एउटा महत्त्वपूर्ण विधा मानिन्छ । लोककथालाई नेपालको उर्दू भाषामा किस्सा भनिन्छ । किस्सा, कहानी र अफसाना सबै पर्यायवाची शब्द भए पनि किस्सा लोककथाका लागि तथा अफसाना र कहानी आधुनिक कथाका लागि प्रयोग भएको पाइन्छ ।...
अभियानमा रूपान्तरण हुन नसकेकाे भ्रमण वर्ष, २०२०
बम बानियाँ,   कात्तिक ०७, २०७६
नेपालमा पर्यटनको सुरुवात सन् १९५३ मे २९ मा तेन्जिङ नोर्गे शेर्पा र सर एडमण्ड हिलारीले सगरमाथको सफल आरोहण गरेपछि भएको मानिन्छ । सन् १९५५ पछि नेपालमा जब राणा शासनको अन्त्य र प्रजातान्त्रिक सरकारको सुरुवात भएपछि तत्कालीन नेपाल सरकारले विदेशीहरूलाई भिजिट...
हिंसा, हत्या र अपराधको जगबाट उठेका राजनीतिक दलहरू
घनेन्द्र ओझा,   कात्तिक ०६, २०७६
समाज विकासको क्रम राजनीति राज्यको मूल नीति हो । राज्यका हरेक अवयवको सही संचालनमा राजनीतिको भूमिका अहं हुने गर्छ । समग्रमा राज्य संचालनको मेरुदण्ड नै राजनीति हो । राजनीतिक व्यवस्था वा प्रणाली भन्नु पनि राजनीति नै हो । यद्यपि, राज्य...
सिफारिस
Loading Loksambad...
भर्खरै